İnşaatta Sıklıkla Karşılaşılan Hatalar
Herkese merhabalar, bu yazımızda sürekli karşımıza çıkabilecek hatalardan bahsedeceğim. Bunları inşaat öncesindeki hatalar, kaba inşaat hataları ve ince işler hataları olarak gruplandıracağım.
→ İnşaat Öncesinde Karşılaşılan Hatalar
- Mimari ve Statik Proje Uyuşmazlıkları
İnşaata başlamadan önce projelerimizi incelediğimiz zaman bazen mimari proje ile statik projenin birbiri ile uyumsuz olduğunu, arada bazı farkların oluştuğunu görebiliriz. Ben kendi gönüllü staj yaptığım şantiyedeki karşılaştığım hatadan örnek verecek olursam, merdiven planı projelerde birbirinden farklıydı. Bunu projeden görselle açıklamak daha doğru olacaktır.
İlk fotoğraf mimari projeye ait olup burada merdivenin ilk basamağı sağ altta iken ikinci fotoğraftaki statik projede merdivenin ilk basamağı sol üstte gözükmektedir. Bu ve bunun benzeri hatalarla karşılaşabilmekteyiz. Bunun farkına vardığımız anda proje ile yetkili olan kişiyle irtibata geçip hatayı düzelttirmeliyiz.
2. Kazı ve Hafriyat Hataları
İnşaatta sorun olabilecek alanlardan bir tanesi de hafriyat aşamasıdır. Kazı yapılırken bazen istenenden daha derin kazılabilir bazen de istenenden daha az kazı yapılabilir. Bunları düzeltmek için ekstra zaman ve maliyet harcamamız gerekmektedir. Bunları önlemek için harita ekibimizle koordinasyonlu çalışarak olası hataların önüne geçmeliyiz.
Bu başlık altında aslında en çok dikkat edilmesi gerek husus asansör çukurlarıdır. Asansör çukurlarının hafriyatı yapılırken asansör çukuru planı da kontrol edildikten sonra hafriyatı yapılmalıdır. Çünkü sadece asansör kovasının hafriyatı yapılırsa hatalı bir imalat olacaktır. Temel donatısı yerleştirilirken asansör çukuru detayında yer alan donatı yerleşme mesafesi de kazılmalıdır. Bunu yine proje üzerinden bir fotoğrafla göstermek istiyorum.
Burada asansör kovamız perde iç yüzlerinden 2.35 metre gösterilmektedir. Direkt olarak 2.35 kazı yaparsak hata yaparız. Görselde yeşil renkle işaretlediğim 50 cm donatı mesafelerini de kazı alanına dahil etmeliyiz. Yani 1 metre daha geniş kazmalıyız. Buna ek olarak, çalışma payı da eklemeliyiz.
Hafriyatta karşılaşılan hataları da söyledikten sonra artık kaba inşaat aşamasına geçiyorum.
→ Kaba İnşaat Sürecinde Karşılaşılan Hatalar
Binanın güvenli olması konusunda en önemli aşama kaba inşaat aşamasıdır. Burada yapılacak hatalar geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurabilir. O yüzden temelden itibaren çok hassas davranarak kaba inşaatımızı sorunsuz tamamlamalıyız.
- Taşıyıcı Sistem Hataları
Yapılarımızın ayakta sağlam bir şekilde durmasını sağlayan elemanlardır. En çok bu elemanların imalatlarına özen göstermeliyiz.
- Segregasyon
İnşaatta belki de en çok görülen hata segregasyondur. Segregasyon, betonun içindeki malzemenin ayrışması demektir. Segragasyona uğramış sistem dayanımını yitirir. Segregasyona neden olabilecek çok faktör vardır ancak başlıca betona vibratör uygulanmaması veya vibratörün fazla uygulanması, ve betonun yüksekten dökülmesini söyleyebilirim. Segregasyon ileri boyutta ise elemanın yıkılıp yeniden imalat edilmesi gerekiyor.
Fotoğrafta da görüldüğü gibi beton ayrışmış, donatılar gözükmektedir.
- Kısa Kolon
Asma kat, bant pencere, merdiven sahanlığı gibi alanlarda kısa kolon oluşabilir. Mümkün olduğunca kısa kolon oluşumu engellenmelidir. Çünkü kısa kolonlar deprem anında yatay yüklere direnç gösteremeyip kesme kırılması ile göçerler. Kısa kolon oluşumunun önüne geçilemediği durumlarda daha sık etriye kullanılması alınabilecek bir önlemdir.
Görselde Ceyhan depreminde kısa kolon etkisi ile hasar gören bir yapı görülmektedir. (İMO)
- Yumuşak Kat
Banka, mağaza, restoran gibi işletmeler oluşturmak için binaların giriş katları diğer katlarından daha yüksek yapılır. Bu katlarda dolgu bölme duvarlar ya hiç örülmez ya da çok az örülür. Bu tür katlar yumuşak kat veya zayıf kat denir. Bu tür yapılarda en büyük hasarı zemin kat almaktadır. Burada düşey yönde süreksizlik mevcuttur.
- Taşıyıcı Sistemlerden Tesisat Geçmesi
Bunu her şantiyede görmesek de karşılaştığımız zaman çok büyük problemler bizi bekliyor demektir. Kontrol ederken dikkat etmemiz gereken önemli huşulardandır.
Görsellerde de görüldüğü gibi yapılan hata deprem anında çok büyük zararlara ve kayıplara neden olabilir. (HaberErk)
2. Donatı İle İlgili Hatalar
- Paspayı
Donatı dendiği zaman akla hemen paspayı gelmektedir. Paspayı donatının korozyona uğramaması için betona gömülmesidir. Bunun için özel aparatlar vardır ancak taş, mermer parçalarını da kullanabilirsiniz. Paspayı bırakılmadığı zaman donatı su ve hava ile temasa geçip paslanmaya başlayacak. Bu olay zamanla ilerledikçe donatının özelliğini yitirmesine ve kırılıp parçalanmasına neden olacak. Paspayı bırakılmayan donatı gözle rahatlıkla görülebilecek durumdadır.
Bu görselde paspayı bırakılmamıştır. Beton donatının altına tam yerleşemediği için kalıp söküldükten sonra donatı döşemeden altından gözükecek ve korozyona uğramaya başlayacaktır.
- Korozyon / Pas
Burada imalata başlamadan önceki pas durumundan bahsedeceğim. Eğer donatı çap kaybedecek kadar paslandı ise onun kullanılması zararlıdır. Ancak sadece yüzeysel bir pas oluşmuşsa, donatı çapını değiştirmemişse gerekli pas temizleme işlemleri yapıldıktan sonra o donatı kullanılabilir.
Yazımızın diğer serisinde ince işlerde yapılan hataları anlatacağım.
*Bazı görseller kendime ait değildir.