Tekil Temel ve Kombine Temel

Tekrardan merhabalar sevgili biŞantiye okurları;

Bir önceki yazımda bahsetmiş olduğum temel çeşitleri konusunu birazcık üstten anlatmış olabilirim. Çünkü bundan sonraki yazılarım da temel çeşitlerini ayrı ayrı detaylı bir şekilde sizlere sunmaya gayret göstereceğim.

Şimdi, en baştan Tekil Temeller diyelim o halde 🙂

Temeller, yapının en alt katındaki kolon veya perdelerin normal kuvvet, moment vb. yüklerini zemine aktaran elemanlardır.

TEKİL TEMEL NEDİR ?

Orta sert temel zemini ve düşük yapı ağırlığı söz konusu ise tekil temeller kullanılır. Bu tip temeller betonarme karkas yapıda yalnızca kolonların altına tek tek hesaplanıp boyutlandırılarak yerleştirilir.

Tekil temelde kolonların altına kolon kesitinden çok daha büyük betonarme bir pabuç yapılarak oluşturulur. Tekil temelleri her kolonun  altına attıktan sonra mutlaka bağ kiriş ile bağlamamız gerekir. Tekil temel; yüksekliği az fakat uzun yapılarda ve çok sağlam zemin üzerindeki normal yapılarda kullanılır. Apartman tipi yüksek yapılar için uygun değildir.

* Tekil temellerin hareketini veya dönmesini önlemek için BAĞ KİRİŞLERİ ile sabit tutmaya çalışırız. Tekil temellerde her iki yönde bağ kirişleri yada plak ile birbirlerine bağlanabilir.

*Bağ kirişleri yerine betonarme döşemelerde kullanılabilir. Bu durumda döşeme kalınlığı 150 mm’den az olmamasına dikkat etmeliyiz.

*Tekil temellerde, boyutlandırma ve donatı hesabında eğilme, kesme kuvveti ve zımbalama için ayrı ayrı hesap yapılmalı ve donatının yeterli kenetlenme boyuna sahip olduğu kanıtlanmalıdır.

* Tekil temelin planda en küçük boyutu 0.7 m’den alanı 1.0 m2 olmalı ve kalınlığı ise 250 mm’den az olmamalı.

( tekil temellerin sayısal sorularında ise ilk olarak boyutlandırma yapılır, boyutlandırma dediğimiz olay; temelin enini, boyunu ve yüksekliğini hesaplamaktır. ‘Standartta en az temel kalınlığı 25 cm almalıyız !!! ‘  Bu hesaplar yapıldıktan sonra ise donatı seçimi yapılır ve son olarak da iki doğrultu için de donatı sayısı belirlenir.)

**Temeller konusu içerisinde çok dikkat etmemiz gereken, önemli bir konudan bahsetmeden geçmek istemiyorum.

ZIMBALAMA DAYANIMI

Betonarme döşemelerde, kayma ve eğik çekme gerilmeleri çok düşüktür. Genellikle denetlenmesine gerek kalmaz. Ancak bazı özel durumlarda önem kazanırlar. Bunlar, yükün bölgesel olarak belirli bir alana yayıldığı durumlardır. Tekil temel plağına oturan kolon ya da doğrudan kolonlara mesnetlenen kirişsiz döşeme gibi.  ( kirişli döşemelerde böyle bir durum ortaya çıkmaz. Çünkü kolon kirişlerle kuşatılmış olur. )

Gerekli önlem alınmamışsa eğik çekme gerilmeleri betonun çekme mukavemetini aşar ve kolon döşemeyi zımbalayarak kırar. Bu olaya zımbalama denir.

Çok ani ve gevrek olan kırılma bu nedenle çok tehlikelidir. Zımbalama hasarının geri dönüşü yoktur!!!

Tekil temellerde zımbalama tahkiki(dayanımı) muhakkak hesaplanmalıdır.

KOMBİNE ( BİRLEŞİK ) TEMEL

***Yan yana kolonların temellerinin iç içe girmesi halinde iki tane temeli ayrı ayrı yapmaktansa iki temeli birleştirerek yapılan temele Kombine Temel denir.

Kombine temellerin bazı durumlarından bahsetmek istiyorum.

*1.durum;

Çıkma boylarından birinin sınırlandırılmış olmasıdır. Bu sınırlandırma kenar kolonların komşu parsel veya yol ile sınırlandırılmış olmasıdır.

*2.durum;

Çıkma boylarının ikisinin de serbest olmasıdır. Bu durumda statikçe çıkma boyları arttırılıp, azaltılarak farklı şekillerde çözüm üretilebilir.

Umarım yazımı beğenerek okuyorsunuzdur.

Bir sonraki yazım da görüşmek üzere, iyi çalışmalar 🙂

İNŞAAT MÜHENDİSİ GAMZE NUR KOÇ .