Işık – Mimari İlişkisi

İç mekanlardaki ışıkların bir çok bakımdan iç mimarinin bir elemanı gibi düşünülmesi gerekir. İç mimari ile ilişkisi bakımından ışıklar hem verdikleri ışığın niteliğinin iç mimariye uyumu hem de ışığın oluşturduğu aydınlığın o mekanın işlevine göre belirlenmiş olması bakımından hem de ışıkların yapım gereçleri,biçimleri ve mimari de  konumları bakımından birlikte ele alınmalıdır.

Böyle olmazsa ışıklar bulundukları yeri uyumsuz, etütsüz ve sonradan ekleme görüntüsünden kurtulamazlar. Aydınlatma tasarımcılarının henüz bu bilince varmamış mimarları uyarması gerekir.

AYDINLATMA TEKNİĞİNİN TEMEL KURALLARI

Aydınlatmada kullanılan lamba ya da ışıklardan çıkan ışığın doğrudan göze gelmesinin önlenmesi aydınlatılacak konuya yönlendirmesi en temek kuraldır. Eğer bu sağlanmazsa göze gelen ışık az yada çok göz kamaşmasına neden olacak görme organı uymayacak ve aydınlatılmış olan nesne alan yüzey vb. daha az aydınlatmış gibi görünecektir.

• Bu durumda aydınlatma birimlerinin  gözün bakış doğrultusuna göre düşeyde veya yatayda belli açıların dışında bulunmaları sağlanmalarıdır
•  Aydınlatılması gereken yer nesne ya da alana yönlendirilmesi ile ilgilidir. Örn: bir masa üstü ya da bir tenis kordu bir yapı düzeyi aydınlatılacaksa ışık akının büyük bölümü yönelmelidir.
• Herhangi bir aydınlatma konusunda elde edilen aydınlığın niceliği yanı aydınlık düzeyi yeterli olmalıdır.
• Aydınlığın niteliği aydınlatma konusunun özelliklerine uygun olmalıdır.

İÇ MEKANLARDA IŞIK RENGİ

Konutlarda genellikle sıcak renkli ışık kullanılması iyi sonuç vermektedir. Kimi durumlarda tuvalet masası ayna önü aydınlatmalarında renksel geriverimi daha iyi lambalardan yararlanılmalıdır. Yani evlerimizde sıcak ışık (sarı ışık) kullanılması daha uygun olmaktadır. Çünkü daha loş bir ortam ve sıcak ışık gözü rahatsız etmez. Beyaz ışık kullanılmamalıdır.

Lokantalarda da sıcak renkli ışık daha iyi sonuç vermektedir. Özellikle et yemeklerinin ağırlıklı olduğu durumlarda soğuk renkli ışığın etkisi çok kötü olmaktadır.

Otel odalarında kimi psikolojik nedenlerle sıcak renkli ışık kullanımının iyi sonuç verdiği söylenmektedir. Genel olarak genel aydınlatma daha az tercih edilmektedir. Loş ortam ve sıcak ışık kullanılmaktadır.

Asansör içi yüzeylerinin sıcak renkli olması ve sıcak renkli ışık veren lambalar aydınlatması bir makine içinde bulunmaktandır. Ve insanlarda tedirginliğin azaldığı tespit edilmektedir. Konut ya da başka yapıların girişlerinde yine sıcak renkli ışığın olumlu etkisi bilinmektedir.

Rengin önemli olduğu tüm mekanlarda ışığının renksel geriverimi yüksek olan lambaların kullanılması gerekir.

Hastane yatak odalarında da hasta ve ziyaretçi arasındaki psikolojik etkilenim bakımından sıcak renkli ışığın ruhsal olarak iyi sonuç verdiği tespit edilmiştir.

Aydınlık niteliği bakımından iç mekanlar çok çeşit göstermektedir. Örneğin bir domates salçası üreten iş yerinde saç boyası yapılan bir kuaförde ya da bir çikolata üretim yerinde ışık rengi büyük önem taşır. Ve genel kurallar taşımaz ışık rengi ve sayısı farklılık gösterebilir. Bir mahkeme salonu bir çocuk yuvası eski bir hamam içi ve daha pek çok değişik iç mekan karakteri ışık rengi mekana göre değişiklik yapılabilir. Tasarımızın asıl amacı çok önelimdir.

Beyaz ışık genellikle mücevher dükkânlarında yada fabrikalarda sıkça görebiliriz.

Genel olarak evlerimizde beyaz ışık yerine sıcak renk kullanmalıyız. Beyaz ışık göz yorucu gözde bakılan yere doğru gölgelik yapabilir.

1. ve 2. fotoğraf aynı yer fakat aydınlatma ile yapının dış cephe ayrıntıları daha dikkat çekmektedir. Bu yapıda sıcak ışık kullanılmıştır. Dış mekan aydınlatmaları iç mekan aydınlatma arasında farklar vardır. Ve doğru kullanılmalıdır. Işık yayımı çok önemlidir. Mesela  dış mekanların aydınlatmasında dış cephenin  sıvası kötü yapılmış ise aydınlatma bu kusuru daha fazla gösterecektir

Bazı yapılarda doğal ışık kaynağından yararlanarak hem tasarruf etmiş olur hem de tasarımın bir parçasıdır.

Aydınlatma dış mekanlarda da sıkça rastlıyoruz. Park alanlarında yapılan en büyük sorun beyaz ışık kullanılır budurumu çok görmekteyiz hem ortamı daha yapay yapmaktadır. Örn: çimenler ve ağaçlar yapay bir görüntü görür ve doğru kullanılması gerekir ağaçların gece ve günüz kavramı değişkenlik gösterir.

Dış mekanlarda aydınlatma kullanırken ışık kirliliğine dikkat etmeliyiz farkı ışık türlerini olması gerektiğinden fazla kullanılırsa görüntü kirliliği yaratılmış olur.

Yanlış aydınlatmalardan biride bu tür ışıklar kullanılmasıdır. Görüntü kirliliğidir. Bu tür ışık renkleri farklı tasarımlarda belli oranlarda dış cephe tasarımlarında kullanılır. Örn: fsm köprüsü.

Dış mekanlarda yani peyzaj aydınlatması olarak bu şekildeki kullanım hem ağacın doğal rengini belli etmiş oluruz hem sıcak ışık ile loş ortam yaratmış oluruz.