Temel ve Temel Çeşitleri?

Merhabalar Sevgili biŞantiye okurları;

Sizlere betonarme dersinin olmazsa olmaz konusu temellerden bahsetmek istiyorum.

Öncelikle TEMEL NEDİR ? NE İÇİN YAPILIR ? Sorularına cevap verdikten sonra temel çeşitlerine geçeceğim.

Üst yapıdan kolon, duvar, kemer vb. gibi düşey taşıyıcılara gelen yükleri zemine ileten yapı elemanlarına temel denir. Bu iletimin uygun şekilde gerçekleşmesi için temellerde oluşan çökme ve dönmeler kabul edilebilir sınırlar içinde kalmalıdır.

Eğer zeminin üst tabakası yapıdan gelecek yükleri güvenli şekilde karşılayacak durumda ise temeller iklim koşullarına göre 60-150 cm arasında değişen bir donma derinliği dikkate alınarak düzenlenir.

Bununla birlikte deprem yükleri yapıya etki ettiğinde yapının zeminle bir bütün halinde çalışmasını sağlayan elemandır. Bu nedenlerden dolayı yapının en önemli elemanlarından birisi yapının temel sistemidir.

Binaların bütün yükleri temelleri vasıtasıyla zemine iletilirler.

Temelin şekli zeminin durumuna ve yapısına göre seçilir, temelsiz bir yapı düşünülemez. Yapının tüm yüklerini temel, zemine aktarır. Temelin şekli zeminin cinsine, özelliğine, taşıma gücüne göre seçilir. Bu bakımdan bir binanın planı hazırlamadan ve statik özelliklerini tespit ederek hesaplarını yapmadan önce; yapı yerinin, temel zemini, yeraltı suyu durumu incelenir. Bu işlerin ihmal edilmesi sonradan düzeltilemeyecek zararlara sebep olur. ( zemin mekaniği dersi almamızın önemi  🙂 )

Temel tasarımında dikkat etmemiz gereken hususlar;

• Temel sisteminin oturduğu zeminin taşıma gücü
• Temel sisteminin oturduğu zeminin oturma miktarı
• Temel sisteminin oturduğu zeminin yeterli dayanımı
• Temel sisteminin oturduğu zeminin yeterli sünekliği

DERİN TEMELLER

Derin temeller genel olarak derinliği, plan görünümündeki genişliğinin 2,5 mislinden daha fazla olan bir temeli ifade eder ve sağlam zeminin çok derinlerde olması durumunda;

Hem taşıma gücü fazla olan zemin tabakalarından yararlanmak ve hem de zemin içerisinde kullanılabilir hacimler oluşturmak amacıyla yapılırlar.

Günümüzde derin temeller çok sık kullanılmamaktadır.

YÜZEYSEL ( SIĞ ) TEMELLER

Yapı yükünün, zemin yüzeyine yakın bir yerde güvenle aktarılmasına uygun zemin bulunması durumunda uygulanan temellerdir.

Bu tür temeller hem kuru hem de sulu zeminlerde ( drenaj yapmak şartıyla 🙂 )  uygulanabilirler.

Yüzeysel temeller üst yapıdaki taşıyıcı sistemin türüne ve zeminin durumuna göre belirlenir.

Yüzeysel temeller;

Duvaraltı temeller, tekil temeller, sürekli bir diğer adıyla mütemadi temeller, birleşik temeller ve radye temel olmak üzere 5’ e ayrılır.

Bir sonraki yazımda yüzeysel temel çeşitlerini sırasıyla ve detaylı bir şekilde anlatacağım.

İyi çalışmalar 🙂

İNŞAAT MÜHENDİSİ GAMZE NUR KOÇ.

Görsellerimizin kaynağı: Sanal Şantiye

https://www.sanalsantiye.com/temeller-ve-temel-cesitleri/