Yapı Ruhsatı Nasıl Alınır? Hangi Aşamalardan Geçilir?

Bu yazımda yapı ruhsatı alırken hangi aşamalardan geçildiğini sizlere anlatacağım. Konumuz daha çok mimarlar ve mimarlık öğrencilerini ilgilendiren cinsten olsa da  her teknik mühendisin bilmesi gereken bir konu olduğunu düşünüyorum.

Bir yapının ruhsatının alınabilmesi için o yapıya ait tüm projelerin hazır olması gerekmektedir.

Bu projeler;

1)Statik Proje ve Statik Hesap Raporu

2)Mimari Proje

3)Harita Projeleri( Kırmızı yol kotu, Yapı aplikasyonu vs.)

4)Jeoloji ve Jeofizik Projeler(Zemin Etütleri)

5)Mekanik Proje

6)Elektrik Projesi’ nden

oluşmaktadır.

Tüm bu projelerin güncel imar yönetmeliğine uygun olması ve tabiki de matematiksel hesaplamaların doğru yapılması gerekmektedir.

Daha sonra yapı müteahhitinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Ulusal Yapı Denetim Sistemine(UYDS) yeni yapı için kayıt olması gerekmektedir. UYDS’ de  yapılacak yapının sınıfı,ada ve parsel numaraları, tüzel kişi ise şirketin vergi numarası, şahıs ise T.C kimlik numarası gibi yapıya ve yapı müteahhitine ait bazı bilgiler sorulmaktadır. Bu kayıt her yeni yapı için tekrarlanır. Yani yapı müteahhitinin daha önceden tamamlanmış veya devam eden bir projesi olsa da yeniden yeni yapıyı sisteme kayıt yapması zorunludur.

Kayıt yapıldıktan sonra yapının bağlı olduğu belediyelerin imar ve şehircilik birimlerine bu bilgiler yansır. Belediyelerin ilgili birimine gidip kayıtın oluşturulduğu bilgisi verilir. Yetkilide yapılan bu kayıt ile Yapı Denetim Firmalarının bağlı olduğu havuz sistemine giriş yapar. Daha sonra belediyelerin yoğunluğuna bağlı olmakla beraber yapıya yeni yapı denetim firması bakanlık tarafından atanır. Bu atama genelde 5 iş günü içerisinde gerçekleşir.

01.01.2019 tarihinden önce yapı müteahhitleri kendi istekleri doğrultusunda o ilde olan herhangi bir yapı denetim firması ile anlaşabilmekteydiler. Ama bu 01.01.2019 tarihi ile yerini bakanlığın sistemi üzerinden yapılan kura işlemine bıraktı. Böylelikle oluşabilecek herhangi bir hukuksuzluğun önüne geçilmiş oldu.

Şuna da değinmek gerekir ise yeni yasa ile birlikte UYDS sisteminde yer alan küme yapı seçeneğide sunuldu.

Küme yapı, yapılacak olan yapı eğer birbirinden bağımsız en az 2 veya daha fazla yapıdan oluşuyor ise yapıların ayrı ayrı mı yoksa tek bir yapı denetim firmasına mı atanacağını sormakta. Eğer küme yapı seçilmezse sistem her yapıya da ayrı bir yapı denetim firması atamakta. Bu da her yapı denetim firması için gerekli olan evrakların ayrı ayrı hazırlanması ve teslim edilmesi demek oluyor. Yani eksta iş yükü anlamına geliyor.

Yapı denetim firması ataması da yapıldıktan sonra gereken evrakların denetim firmasına teslim edilmesi gerekmektedir.

Bu belgeler aşağıdaki listede yer almaktadır.

Bütün bu evraklar ve projeler tamamlandıktan sonra yapı denetim mühendisleri ve mimarları tarafından projeler ve belgeler incelenir eksik veya yanlış olmadığı tespit edildikten sonra yapının bağlı olduğu belediyenin imar ve şehircilik birimine teslim edilir.

Belediyenin çevre ve şehircilik biriminde yetkili olan inşaat,jeoloji, jeofizik,elektrik,harita,makine mühendisleri ve mimarlar tarafından incelenip inşası uygundur denilir. Eksik olması durumunda ise yapı müteahhiti bilgilendirilir ve eksiğin giderilmesi istenir. Projenin eksiksiz ve hatasız olduğu belirlendikten sonra yapı ruhsat harcının belediyeye ve yapı denetim firmasının ücretinin %20’lik kısmı ise maliyeye yatırılması istenir. Yapı denetim firmasının ücretleri maliye üzerinden hakediş ile denetim firmasına ödenir. Denetim firmasının hesaplanan tutarı müteahhit taradında inşaatın durumuna göre maliyeye yapı denetim firmasının hesap numarasına yatırılır. Örneğin yapı ruhsatı çıkması durumunda tüm bedelin %20’si inşaatın tamamının bitmesi durumunda ise %100’ü ödenir.

Bütün bu tutarlar yatırıldıktan sonra yapı müteahhiti ve şantiye şefinin imzaları sonrasında yapı ruhsat yazılımına başlanır. Bu süre en geç 30 gündür. Genelde 1-2 haftada teslim edilir.

Yapı ruhsatı yazıldıktan sonra üzerinde yer alan proje müelliflerinin, şantiye şefinin, yapı müteahhitinin,  yapı denetim firmasının ve belediye imar müdürünün imza ve kaşeleri sonrasında yapı ruhsatı tamamlanır.

Umarım sizlere faydalı olabilmişimdir.

Sevgilerle….

                                                                                                                       İNŞAAT MÜHENDİSİ

                                                                                                                       MERT MANTAROĞLU