Pandemi İle Değişen Ve Gelecekte Bizi Bekleyen Mekanlar
Merhaba arkadaşlar, pandemi ile birlikte hayatımızda değişiklikler oldu ve bu değişiklik çalıştığımız mekanlardan yaşadığımız mekanlara kadar düzenimizi etkiledi. Bu başlık altında da mekan tasarımı ne yönde değişti ve gelecekte ne şekilde yönlenecek her bir alandan örnekler ve fotoğraflarla destekleyerek size sunacağız…
ÇALIŞMA MEKANLARI
Öncelikle en büyük değişikliklerin yapıldığı çalışma mekanlarından başlayalım belki bu mekanların değer kaybettiğini söyleyebiliriz çünkü pandemiyle birlikte bulaş riskini azaltmak için bazı iş alanları evden yürütülmeye başlandı. Ofis yaşamına devam eden iş alanları ise bu yönde değişim gösterdi.
Bu çalışma alanlarında hava yenileme özelliğinden ve psikolojik etkilerinden dolayı çevre dostu sürdürülebilir bir mekan tasarlanıp , biyofili kavramı düşünülebilir.
Pandemi öncesi ofis tasarımlarında daha çok herkesin bilgi alışverişi yaparak birlikte çalışabileceği tasarımlar yapılıp ortak alanlar tasarlanıyordu. Pandemi sonrası mesafe kavramı önem kazandığı için kullanıcıları mesafeli tutacak karşılaşma ihtimalini minimuma indirecek alanlar tasarlanması gerekiyor. Döşeme, tavan veya duvarlarda yönlendiriciler kullanılarak bu karşılaşmalar minimuma indirilebilir. Giriş alanları , merdivenler ,koridorlar da karşılaşma riskini azaltması için bu yönde geçmişe göre daha geniş alanlar olacaktır.
Çalışma masalarında seperatörler kullanılarak bulaş riskinin olduğu diğer alanlarda bölücüler kullanılmalı kişiye özel alanlar , kabinler yaygınlaşmalıdır. Ofis malzemeleri kir tutmayacak şekilde pürüzsüz ve uzun ömürlü kolay temizlenebilir malzemelerden seçilmelidir.
Toplantılar eğer internet üzerinden yapılmayacaksa, toplantı odaları minimum kişiyle sınırlandırılmalı kullanıcı sayısı önceden belirlenmeli veya bu toplantılar Amerika’da yaygınlaşan ve ülkemizde de birçok örneği yapılmaya başlanan sanal ofislerden kiralanıp gerçekleştirilebilir. Belki de yakın gelecekte Mark Zuckerberg’in açıklamaları doğrultusunda toplantılar sanal gerçeklik üzerinden yapılacak ve hiçbirine gerek kalmayacak.
Havalandırmaya gelecek olursak doğal havalandırma kullanımı önem kazandı ama bazı mekanlarda doğal havalandırma kullanılamayacağı için havalandırmalarda hepa filtreler kullanılıyor bu filtre sayesinde hava mikrop barındırmıyor.
EVLER
Pandemiyle birlikte evde kaldığımız dönemde kendimizi oyalamak için birçok hobi geliştirdik. Bazılarımız spor yapmak veya dans etmek gibi aktiviteler yapmak istedi ancak evlerinde bu yönde hacimler bulamadı ,kendilerine serbest alan yaratmak için ev düzenini değiştirip bazen bir sehpayı bazen bir koltuğu yerinden oynatmak zorunda kaldılar .Bazılarımız evinin ne kadar küçük olduğunu ve yeni alanlara ihtiyacı olduğunu fark etti. Ayrıca bu dönemde balkonlar da büyük önem kazandı nefes alma , çevreyi gözlemleme mekanlarına dönüştü . Yine bu dönemde doğaya , yeşile özlem arttı ve dikey mimariye olan ilgi azaldı, yatay mimari değer kazandı.
Kullanıcıların evlerinde kendi önlemlerini almaya çalışmaları ev düzenini değiştirmeye zorladı şöyle ki bazı kullanıcılar giriş alanını temizlik için kullanıp bu kısımda üstlerini değiştirmeye başladı. Tüm eşyalarını yıkanmak üzere bu alanda bırakarak bir nevi temiz alan sınırları yarattılar veya içeri girer girmez direkt ellerini yıkamaya gittiler eğer tuvaletler uzaktaysa bu bir soruna dönüştü. Alışverişten geldiğinde poşetleri burada ayırdı veya kargoyu bu alanda açtı bu sebepten girişte bir hijyen alanı ,bir lavaboya ihtiyaç doğdu.
Öğrencilere baktığımızda ise internet üzerinden derse girdiklerinde herkesin evde olması büyük sorun oluşturdu , tüm sesler birbirine karıştığı için derse odaklanmak imkansız bir hal aldı.
Tüm bu sorunlar yeni tasarımları da beraberinde getirdi. Kapanır açılır mobilyalar, spor aletleri ile birlikte düşünüldü. Herkes evde olduğundan ses sorunu yaşayanlar için ses yalıtım özelliği bulunan malzemelerle alanlar ayrılarak yeni tasarım fikirleri öne sürüldü.
Çalışma alanlarında bahsettiğimiz kullanıcılar ise bu alanda çalışacakları ve toplantı yapacakları için daha konforlu ve estetik mekanlar tasarlanması gerekiyor.
YEMEK ALANLARI
Bu alanlarda pandemiyle birlikte hijyen daha da önem kazandı. Masalar arasındaki mesafe arttırıldı. Kullanıcı sayısı sınırlandırıldı. Çatal, bıçak tabak, bardak gibi ürünler virüsün yayılmasını önlemek için tek kullanımlık malzemelerden seçilmeye başlandı. Gelecekte bu tek kullanımlık ürünler kullanılmaya devam edilirse büyük sorunlara yok açabilir. Sandalyelere , yerlere ,duvarlara uyarılar asılarak sosyal mesafe sağlanmaya çalışıldı. Bazı tasarımcılar kullanıcıları içine alan korunaklı tasarımlar yaptı , bazı tasarımcılar ise fotoğraftaki gibi sadece kullanıcıların yüzlerinin korumada olduğu tasarımlar yaptı. Ülkemizde de ekte yer verdiğimiz bu cam fanusların örneklerini görmek mümkün.
Bu mekanlar genelde kapalı olduğundan alışkanlıklarımız değişti internet üzerinden sipariş temassız teslimat yaygınlaştı. Dışarıda yemek yeme alışkanlığımız azaldı ve gelecekte de bu alışkanlığı tekrar kazandırmak için estetik, dikkat çekici, insanları sosyalleştirmeye yönelik mekan tasarımlarının yapılması gerektiği düşünülüyor.
DİĞER ALANLAR
Kullanıcılar iç mekanlardan sıkılıp kendilerini dışarı atmak istedi ve parklarda bahçelerde doluluklar oluştu, bu dolulukları engellemek için belediyeler belirli kararlar aldı kimi yerlere görselde görüldüğü gibi daireler çizilerek kullanıcıların arasındaki sosyal mesafe sağlanmaya çalışıldı.
Alışveriş merkezlerinde yere ve duvarlara uyarılar konularak sosyal mesafe sağlanmaya çalışıldı. Girişlerde kodlar okutularak virüsün yayılması engellenmeye çalışıldı. Bu mekanların kapalı olduğu dönemlerde veya pandemi sebebiyle gitmek istemeyenler için internetten alışveriş daha da önem kazandı.
Uçaklara baktığımızda ise koltukların yakın olması sorunlar oluşturuyordu bazı tasarımcılar bu yönde tasarlayarak koltuklar arası mesafe oluşturdu.
Müze, seminer alanlarında ise galoş kullanılmaya başlandı. Giriş alanına hijyen paspasları, maskeler , dezenfektan konulması zorunlu hale geldi. Kişi sınırı konularak o sınırdan sonra kullanıcı mekana alınmadı.
Pandemi bitse bile insanlar geçmişe göre daha bilinçli olacak temizlik hijyen ve sağlık konuları ise önemini koruyacaktır.
Umarım bu yazım sizler için faydalı olmuştur. Sağlıklı günler diliyorum.
ÖRNEK TASARIMLAR
https://www.arkitera.com/proje/karantina-icin-daire/
https://www.cnnturk.com/seyahat/sosyal-mesafeli-fanus-kafe-pandemi-doneminde-talep-artti?page=5
Carlo Ratti Associati’den Pandemi Sonrası İçin Ofis Çözümleri