Sektörün Öncüleri İle biSohbet’21 / Kıyı-Liman Mühendisliği Üzerine
Öğrenci ve yeni mezun meslektaşlarımıza her zaman destek olmayı kendine ilke edinen biŞantiye Ailesi olarak 2.sini düzenlediğimiz Sektörün Öncüleri’21 de alanlarında uzman olan değerli konuşmacılarımız ile etkinlik düzenledik. 08.02.2021 Tarihli 9.Oturumda İnşaat Mühendisi Mehmet ÜLGER’e Kıyı-Liman Mühendisliği alanında sorulan soruları ve cevapları sizlerle paylaşmak istedik. Yayının tekrarını biŞantiye Youtube kanalımızdan da izleyebilirsiniz.
Sektörün Öncüleri İle biSohbet’21
1.) Mesafelerin aralıkları neye göre belirleniyor? Belli bir ölçü aralığı mı kullanılmaktadır?
Cevap: Bu ülkelerin standardına göre değişir. Aslında 7.5° çocuklarla yapılması gerekir. Ama ana esas 2.5° nin kaçına temas ediyor. Çünkü yurt dışında yapılan çalışmalarda etkin süreç mesafesi diye konu var. Bu 7.5° lerle olur. Bunların arasındaki yani etkili olabilecek ortalama bir değer alınır. Ama bizim rüzgar ölçüm değerlerimiz zaten ortalama sabit yer olduğu için bir etkin süreç mesafesini kullanmıyoruz. Benim aldığım ölçüler 2.5° lik ara yönleri de kapsayan toplam 16 yön içinde hesaplanmış feç mesafeleridir.
2.) Feç mesafelerinin uzun olması ile kısa olması arasındaki avantaj ve dezavantajlar nelerdir?
Cevap: Feç mesafesi tek başına işe yaramaz. Feç mesafesi ne kadar uzunsa, rüzgar ne kadar güçlü ise o bölge en kritik yöndür. Kısa rüzgar çok hızlı etki yaratmayabilir. Ama genellikle geç mesafesinde uzun olduğu yönlerden daha çok bizim etkili dalga yönünü dikkatli olması gerekiyor. Rüzgar ile feçin birlikte ortak etkisinin değerlendirilmesi gerekir.
3.) Dalgakıranların yerleştirilmesi hakkında bilgi verebilir misiniz?
Cevap: Dalgakıranların yerleştirilmesi tasarım kriterleri içerisinde denizden ne kadar açıkta yapılacak, taş dolgu, beton dalgakıran gibi seçeceğiniz ürün ile ilgilidir. Denizden 5 metre açıklıkta yapacağınız bir dalgakıranı maliyeti ile 10 metre yapacağınız dalgakıran ile çok ciddi bir maliyet çıkar. Denizin ne kadar iç kısmına giderseniz maliyet beklemediğimiz ölçüde artabilir. Tasarım kriteri nasıl yapılır gibi denilecek bir konu değildir.
4.) Dalgakıran yerleşimi de sorunu çözemediğin de başka ne gibi önlemler alınır?
Cevap: Mesela bir bina taş dolgu, beton imalatlarla bu işleri yavaş yavaş terk ediyor. Ekolojik çözümlere gidilmektedir. Manglat ormanları denilen bitkileri dikiyorlar. Bu bitkiler o bölgede kumu tutuyor ve kumun denize karışmasını engelliyor. Bunlara yeşil çözümler denilmektedir. Bunun gibi birçok çözüm yöntemi vardır. Bir başka yöntem de; tüm kıyıyı boydan boya demir duvarı dediğimiz betonarme duvarı ile çok maliyetli, çok zahmetli turizm bölgelerinde yapamayacağımız bir yöntem var. Ama düzgün tasarlanan bir kıyı koruma yapısı görevini yapar. Çok az kayıpla çözüme ulaşılır.
5.) Rüzgar haricinde büyük dip akıntıların, dalga oluşumunda ve önlenmesine etkisi olur mu?
Cevap: Dalga akıntıları segment taşımanın önemli etkenlerinden biridir. Dalga kırıldıktan sonra kıyı boyunca zıt yönlerde akıntılar oluşturur. Bu akıntı kıyı boyunca segmentin taşınmasını sağlar. Bir de normal Deniz içerisinde kaynaktan oluşan ya da deniz üzerinde etkili bir akıntı vardır. Bu akıntıdan kaynaklanan taşınımıdır. Türkiye’de Bu akıntı daha çok boğazlarda oluşmaktadır. Akıntının tahmini zordur, ölçüm gerektirir. Yani oraya cihaz yerleştirilen dubalar var. Bu dubalar ile ölçüm yapılır.
6.) Kıyı ve liman mühendisleri sadece tasarım dalgalarını ve parametrelerini mi belirlemektedir?
Cevap: Bir taş dolgu dalgakıranı düşünelim. oradaki bir kayın ağırlığını yani dalgaya karşı hangi ağırlıkta kaya koyacağımızı planlarız. Önemli olan kıyı ve liman mühendislerinin dalgayı tahmin edebilmesidir. Dalgayı doğru tahmin edebilmektir. Oraya maksimum verilecek ekstrem dalgaları değiştikçe maliyet de artmaktadır.
7.) Kıyı yapılarında hangi yapı malzemesi daha çok kullanılır? Dalgalar yapı malzemesi çeşidine göre etkisini ne kadar değiştirmektedir?
Cevap: Kullanılan malzemenin deniz tuzundan etkilenmeyecek ya da dalganın çarpma etkisinden, basınç etkisini karşılayabilecek nitelikte olması gerekir. Bunun dışında çok çeşitli malzemeler kullanılmaktadır. Kaya dolgu, beton blok gibi.
8.) Hidrolik anabilim dalı ile kıyı ve liman mühendisliğinin farkı nedir?
Cevap: Hidrolik su ile ilgili bir bilim dalıdır. Bunun içine akışkanlar mekaniği, akışkanlar dinamiği de girmektedir. Tabii ki iki alan içine kullanılan formülasyonları doğrudan doğruya hidrolikte öğrendiğimiz bilgileri kullanmaktayız. Mutlaka dönüp bakılıyor. Paket programlar öğrenilebilir ve az çok altyapılar oluşturulabilir.
Bilgilerini bizlerle paylaştığı için İnşaat Mühendisi Mehmet ÜLGER hocamıza şükranlarımızı iletiyoruz…
