‘Dünden Bugüne Transmikserler’

19.07.2022

789

Şantiyelerde gördüğümüz, inşaat sektöründe ismini oldukça duyduğumuz ”Transmikser” namı değer beton mikseriyle ilgili ne kadar bilgiye sahibiz? Bu yazımızda transmikser nedir, çeşitleri nelerdir vb. başlıklarının üzerinde duracağız.

İnşaat sektörü genellikle insan gücünün kullanıldığı fakat insan gücünün yeterli olmadığı birçok işi de içinde barındırır. İnsan gücünün yeterli olmadığı zamanlarda iş makinalarıyla hem işlerin süreli kısaltılarak zaman tasarrufu sağlanmış hem de işin verimi arttırılmış olur. Dünyada sudan sonra en çok tüketilen malzeme betondur. Bu kadar çok kullanılan bir malzemenin gerek korunması gerek de homojen özelliğini kaybetmeden taşınması için bir araç gereklidir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte betonun taşınması konusunda da makinalar geliştirilmiş ve günümüzde hala bu makinalar kullanılmaktadır.

Beton dünyasının ilk beton transmikseri 1916 yılında Stephen Stepanian tarafından icat edilmiştir. Stepanian ABD vatandaşı olmadığından dolayı patent başvurusu reddedilmiş ve kayıtlara alınmamıştır. Fakat büyük tanınırlık ve saygınlık kazanmış hatta 1954 yılında Chicago’da düzenlenen NRMCA kongresinde yaşam boyu onursal üyelik payesi ile onurlandırılmıştır. Kansaslı Ackert Bickel, 1920 yılında ‘ Beton İşleri için Aparat’ başlığında günümüz transmikserlerine benzeyen ilk gerçek mobil beton aracını tasarlamıştır. 1930 yılında Charless Ball tarafından yeni nesil beton kamyonu ile transmikserler farklı bir boyut kazanmıştır. Yıllar içerisinde bir çok patent alınarak beton taşıma araçları günümüze kadar gelişimine devam etmiştir.

Kansaslı Ackert Bickel’in çalışması Charless Ball’ın çalışması

Üretilen hazır betonun, yerleştirileceği şantiye alanına taşınmasını sağlayan araçlara ‘Transmikser’ denir. Transmikserler taze betonun homojen yapısını korur. Beton imal edildikten sonra 2 saat veya 300 devir sonrasında yerleşmezse beton özelliğini kaybederek kullanılamaz hale gelir. Bu süre çeşitli priz geciktirici katkı maddeleri veya bazı önlemler istenilen şekilde tekrardan düzenlenebilir. Betonun akışkanlık, işlenebilirlik ve birçok özelliğini hava koşullarında korunması için transmikserler kullanılmaktadır. Transmikserlerin tek görevi taşıma değildir. Transmikserler ayrıca betonun karıştırılması ve boşaltılması gibi durumlarda da kullanılır. Beton sınıfına göre karıştırma işlemi farklı devirlerde yapılır. Transmikserler sadece betonu değil kum, çakıl ve özgül ağırlığı 2,4 kg/dm^3den büyük olmayan malzemelerinde taşınmasında kullanılır.

Transmikserler;

TAŞIMA: Beton santralinden, betonun yerleştirileceği şantiye alanına taşınmasında,

MİKSERLEME: Taşınan betonun uygun devir oranına göre şantiye alanına kadar kazan içerisinde çevrilmesinde,

BOŞALTMA: Mikser içerisindeki hazır betonun belirli ölçü ve oranlara göre döküm sahasına boşaltılması,

olmak üzere üç fonksiyonda kullanılır.

TRANSMİKSERİN KISIMLARI

1) Mikser yardımcı Şasisi (11) Kazan
(2) Arka konsol (12) Taşıyıcı makaralar
(3) Besleme oluğu (13) Koruyucu
(4)Boşaltma oluğu (14) Su pompası
kaldırma krikosu
(5) Boşaltma oluğu (15) Hidrolik motor
(6) Merdiven (16) Yağ soğutucu
(7) Ön konsol (17) Hidrolik pompa
(8) Redüktör (18) Hidrolik pompa konsolu
(9) Su tankı konsolu (19) Su saati
(10) Su tankı

Transmikserlerin yaş ve kuru olmak üzere iki çeşidi bulunmaktadır. Bu transmikserler betonun taşınması ve hazırlanması durumuna göre farklılık gösterir. Örneğin beton harman hacminin toplam hacmine oranı yaş sistemlerde %80, kuru sistemlerde ise %65’den fazla olmamalıdır. Su ve kimyasal katkı maddesi şantiye alanında ilave edilen sistemlere kuru sistemler; su, agrega, çimento ve katkı maddeleri santralde belirlenen ölçülerde ilave edilen sistemlere yaş sistemler olarak sınıflandırılır.

KURU SİSTEM TRANSMİKSERLER

Kuru sistemlerin taşınmasında mikser içerisinde su bulunmaz.
Mikser içerisinde sadece kuru malzeme taşınımı yapılır ve diğer malzemeler şantiye alanı içerisinde ilave edilir.
Tahrik sistemi güçlü olduğundan operatörün su verme, karıştırma ve benzeri işlemleri büyük dikkat içerisinde kontrollü bir şekilde yapması gerekir.

YAŞ SİSTEM TRANSMİKSERLER

Yaş sistemlerde ise bütün malzemeleri santral içerisinde eklenmiş olan hazır betonun, iki saat içerisinde şantiye alanına giderek dökümünün yapılması gerekmektedir.
Hazır betonun yolda en az dakikada 1-4 devir olacak şekilde kazanı çevirerek gitmesi gerekmektedir.
Betonun devir sayısı beton miktarı ve yapısına göre belirlenmelidir.